Mity o elektroodpadach. Obalamy popularne przekonania.

Wraz z dynamicznym rozwojem technologii rośnie wyzwanie związane z elektrośmieciami, któremu towarzyszy wiele mitów i nieporozumień. Fałszywe przekonania utrudniają odpowiedzialne postępowanie z elektroodpadami, zarówno na poziomie jednostki, jak i społeczeństwa. W tym artykule obalamy najczęściej spotykane mity dotyczące elektroodpadów.

Mit 1: Elektrośmieci to wyłącznie zepsute duże urządzenia, takie jak lodówki czy telewizory.

W rzeczywistości elektrośmieciami są wszystkie zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne, zarówno duże, jak i małe, które są zasilane prądem z sieci lub z baterii. Tylko 24% badanych potrafi prawidłowo rozpoznać wszystkie elektroodpady.Oto lista przykładowych urządzeń, które po zepsuciu rzadko są przez nas określane jako elektrośmieci, a nimi zdecydowanie są:

• Zabawki takie jak interaktywne lalki, roboty, grające melodyjki lub mówiące pluszaki, oraz wszystkie gry, które mają włącznik i wyłącznik.

• Elektroniczne etykiety i tagi, np. przyczepione do ubrań w celu zapobiegania kradzieży, zawierające układy elektroniczne.

• Przedmioty dekoracyjne: świeczki na baterie, światełka choinkowe czy ozdoby z LED.

• Urządzenia do automatyki domowej – alarmy, kamery monitorujące, inteligentne gniazdka i inne urządzenia IoT.

• Urządzenia kosmetyczne: suszarki do włosów, prostownice, elektryczne i soniczne szczoteczki do zębów, golarki na prąd lub baterie.

• Akcesoria komputerowe: klawiatury, myszki, zewnętrzne dyski twarde czy karty pamięci.

• Inne: grające kartki okolicznościowe, nowoczesne zegarki, budziki.

  
  

Mit 2: Elektrośmieci można wyrzucać do zwykłych pojemników na śmieci.

To błędne przekonanie prowadzi do zanieczyszczenia środowiska i utraty cennych surowców. Raport GfK Polonia „Zużyty Sprzęt Elektryczny i Elektroniczny. Wiedza i postawy w Polsce” z 2023 roku pokazał, że aż 55% respondentów nie wiedziało, że elektroodpady nie powinny trafiać do zwykłych pojemników na śmieci. Zgodnie z przepisami, należy je oddawać do specjalnych punktów zbiórki, a przypomina o tym symbol przekreślonego kosza, widoczny na urządzeniach.

Mit 3: Jeśli urządzenie działa, ale już go nie potrzebuję, mogę wyrzucić je do zwykłego kosza na śmieci.

Nawet sprawne urządzenia elektryczne i elektroniczne nie powinny trafiać do zwykłego kosza. Każde urządzenie, działające lub nie, powinno zostać wyrzucone do pojemników na elektrośmieci.

Mit 4: Elektrośmieci to problem tylko dorosłych, bo to oni mają sprzęt elektryczny i elektroniczny w domu.

Choć dorośli faktycznie częściej kupują i wymieniają większy sprzęt RTV czy AGD, to młodsze pokolenia również aktywnie korzystają z elektroniki – i to od najmłodszych lat. Telefony komórkowe, tablety, laptopy, smartwatche, słuchawki bezprzewodowe, powerbanki, konsole do gier czy nawet elektroniczne zabawki – to tylko niektóre z urządzeń, które z biegiem czasu ulegają zużyciu, psują się lub po prostu stają się niepotrzebne. Edukowanie dzieci i młodzieży na temat tego, jak i gdzie przekazywać zużyty sprzęt, to nie tylko lekcja ekologii, ale także sposób na kształtowanie postawy odpowiedzialności społecznej i dbałości o środowisko.

Mit 5: Oddanie elektroodpadów do punktów zbiórki jest trudne i czasochłonne.Jest to prostsze, niż myślisz. W Polsce funkcjonuje wiele miejsc, gdzie można legalnie i bezpiecznie oddać elektrośmieci:

• PSZOK-i (Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych), które przyjmują różnego rodzaju odpady, w tym urządzenia elektryczne i elektroniczne.

• Sklepy RTV/AGD, które przy zakupie nowego sprzętu mają obowiązek przyjąć stary – a niektóre przyjmują małe elektrośmieci nawet bez zakupu.

• Mobilne zbiórki elektroodpadów, które organizowane są cyklicznie w wielu miastach i gminach (sprawdź www.elektrosmieci.pl).

  
  

Mit 6: Prawidłowe zagospodarowanie elektroodpadów jest nieważne, ponieważ i tak nie są one poddawane recyklingowi.

W Polsce recyclingowi podlega blisko 60% elektroodpadów wprowadzonych na rynek, co jest wynikiem lepszym niż średnia europejska wynosząca 42,5%. Przetwarzanie elektrośmieci pozwala odzyskać cenne surowce, takie jak tworzywa sztuczne, które wykorzystywane są do wytwarzania doniczek czy mebli ogrodowych, metale szlachetne stosowane m.in. do produkcji instrumentów muzycznych, szkło z pralek przerabiane na naczynia żaroodporne, włókna węglowe używane w konstrukcji namiotów, gumę przekształcaną w klapki oraz aluminium, które znajduje zastosowanie w produkcji żaluzji czy foremek.

Obalając mity dotyczące elektroodpadów, możemy nie tylko zwiększyć naszą świadomość ekologiczną, ale także pozytywnie wpłynąć na stan środowiska. Zrozumienie, jakie urządzenia kwalifikują się jako elektrośmieci, a także poznanie właściwych metod ich recyclingu, to kroki ku lepszej przyszłości. Ważne jest, abyśmy wszyscy, niezależnie od wieku, odpowiedzialnie podchodzili do tego wyzwania, poprzez edukację i świadome działania.

Zapraszamy do przeglądu domowych sprzętów – Działają i się przydają, czy tylko zalega jako elektrośmieci? Jak pokazały obalone w tym artykule mity, elektrośmieci to nie tylko lodówki i telewizory, ale też grające kartki, zabawki, a nawet elektroniczne świeczki. A jeśli masz wątpliwości – nie bój się zapytać! Napisz do nas, chętnie rozwiejemy wszelkie wątpliwości.